Με την πυρηνική κρίση στην Φουκουσίμα, ο όρος «ραδιενέργεια» επανέρχεται στην καθημερινότητα, όπως σε άλλες εποχές ο «γενικός δείκτης» και τα «σπρεντ». Και όπως πάντα, όταν κυκλοφορούν τέτοιες άγνωστες λέξεις, οι δημοσιογράφοι έχουν την ευκαιρία να σπέρνουν πανικό και ψευδείς ειδήσεις.
Προχτές (2/4/2011), δημοσιεύθηκε στα «Νέα», και συγκεκριμένα στη στήλη «Μικροπολιτικός», άρθρο με τον συνταρακτικό τίτλο «Μια Φουκουσίμα στην πόρτα μας»... Ο... έγκριτος δημοσιογράφος έγραφε ότι ο πρόεδρος και η διευθύντρια του ΙΦΕΤ (Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας Α.Ε.)«πληροφόρησαν τον Ανδρέα [Λοβέρδο] ότι ο ΙΦΕΤ έχει στη Μάνδρα έναν αντιδραστήρα. Οχι πλουτωνίου, αλλά κοβαλτίου». Μάλιστα, ο αρθρογράφος συνόδευε αυτή την «είδηση» με διακοσμητικές φράσεις του τύπου «ΔΕΝ ΚΑΝΕΤΕλάθος» και «∆εν κάνω πλάκα!».
Μπορεί ο δημοσιογράφος να μην σκόπευε να κάνει πλάκα, έκανε όμως ένα χονδροειδέστατο λάθος.
Είναι δύσκολο να μεταφέρουμε στους φίλους δημοσιογράφους την αντίληψη ότι στον κόσμο αυτό υπάρχουν πράγματα που δεν γνωρίζουν και για τα οποία θα έπρεπε να ρωτούν προτού μιλήσουν.
Διότι αν ρωτούσαν, θα ήταν απλό να τους εξηγήσει κάποιος ότι είναι τελείως διαφορετικός ένας πυρηνικός αντιδραστήρας από μια ραδιενεργό πηγή.
Χωρίς να κάνουμε διάλεξη πυρηνικής φυσικής, μπορούμε να πούμε ότι έναςπυρηνικός αντιδραστήρας βασίζεται στην θερμότητα που παράγει η εξώθερμη σχάση ενός πυρήνα, όταν αυτός συμμετέχει σε μια αλυσιδωτή πυρηνική αντίδραση. Η ραδιενεργός πηγή βασίζεται στην ακτινοβολία που παράγει ένας ασταθής ραδιενεργός πυρήνας όταν μεταπίπτει σε έναν άλλο σταθερότερο. Πέραν της βασικής Φυσικής των δύο φαινομένων, καμία σχέση δεν έχουν οι εφαρμογές τους, τόσο σε ό,τι αφορά στα επίπεδα εκλυόμενης ενέργειας, όσο και σε ό,τι αφορά στην επικινδυνότητά τους.
Μόνη τους ομοιότητα η «ραδιενέργεια», που δίνει στους δημοσιογράφους υλικό για ραδιενεργό ρεπορτάζ. Είναι σαν να συγκρίνει κανείς την ανθρώπινη αναπνοή με ένα ατμοηλεκτρικό εργοστάσιο λιγνίτη, επειδή και τα δύο παράγουν διοξείδιο του άνθρακα.
Δυσκολεύομαι λοιπόν να πιστέψω ότι οι υπεύθυνοι του ΙΦΕΤ ξεστόμισαν τις λέξεις «πυρηνικός αντιδραστήρας», διότι στο ΙΦΕΤ δεν υπάρχει πυρηνικός αντιδραστήρας, αλλά ραδιενεργός πηγή (προφανώς κοβαλτίου-60 ή 60Co), που χρησιμεύει στην αποστείρωση νοσοκομειακών υλικών (βλ. επίσης σχετικά σχόλιαανθρώπων που γνωρίζουν το αντικείμενο, στο zougla.gr).
Αυτή η διαστρέβλωση της αλήθειας είναι εξαιρετικά σημαντική, διότι σε μια κρίσιμη περίοδο ο αρθρογράφος διασπείρει πανικό για μια υποτιθέμενη «Φουκουσίμα στην πόρτα μας».
Παρ'όλα αυτά, την είδηση «τσίμπησε» το ίδιο κιόλας βράδυ και η δημοσιογράφος του ΑNT1, Φωτεινή Γεωργίου (www.antenna.gr/webtv/watch?cid=_h1%24a_s_wf_s_jfs%3d, βλ. 14:37-17:15), που επίσης μας πληροφορούσε ότι στη Μαγούλα Αττικής λειτουργεί πυρηνικός αντιδραστήρας.
Πιθανώς να ζήλεψε. Παρόμοια ευκαιρία για «λαυράκι» είχε και ένας συνάδελφός της, όταν στις 14/8/2005 συνετρίβη η πτήση 522 της Κυπριακής Helios Airways σε πλαγιά του Γραμματικού. Όταν οι δημοσιογράφοι έσπευσαν στον τόπο της τραγωδίας, οι αρχές (αυτονόητα) τους εμπόδισαν να πλησιάσουν. Τότε ο «έγκριτος» δημοσιογράφος Γιώργος Καραϊβάζ, ανταποκριτής της τηλεόρασης του ANT1, απέδωσε την απαγόρευση στο ότι το αεροπλάνο μετέφερε... ουράνιο στην σκευοφόρο του! Μετά από μισή ώρα ο δημοσιογράφος επανέλαβε την είδηση, μόνο του τώρα το ουράνιο είχε γίνει πλουτώνιο!
Σίγουρα, ο δημοσιογράφος δεν πήρε βραβείο Νόμπελ για την... μεταστοιχείωση που πέτυχε. Ούτε όμως τιμωρήθηκε για διασπορά ψευδών ειδήσεων (από εισαγγελέα ή από το κανάλι του), ούτε προέβη σε επίσημη διάψευση όταν η είδηση δεν επαληθεύτηκε... Έτσι βρε αδερφέ, από απλή επαγγελματική αξιοπρέπεια!
Διότι φαίνεται ο ρόλος των δημοσιογράφων είναι να ελέγχουν, όχι όμως να ελέγχονται όπως όλοι εμείς.
Θανάσης Μπούνταλης
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου