Από το μεσημέρι της Τρίτης το όνομά του κάνει τον γύρο του κόσμου! Ο άνθρωπος που με τον ''Κυνόδοντα'' οδηγεί ξανά την Ελλάδα στα Oscar ξεκίνησε την καριέρα του ως βοηθός σκηνοθέτη στους ''Δέκα Μικρούς Μήτσους'' του Λάκη Λαζόπουλου...
Στα 37 του χρόνια μπορεί να είναι σίγουρος ότι το όνομά του έχει γραφτεί πλέον με τρόπο ανεξίτηλο στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Η βράβευση του ''Κυνόδοντα'' στο Φεστιβάλ των Καννών τον Μάιο του 2009 ήταν απλώς η αρχή... Η ταινία του Γιώργου Λάνθιμου απέσπασε διθυραμβικές κριτικές, ξεχώρισε σε πολλά διεθνή φεστιβάλ, επανέφερε το ελληνικό σινεμά στο προσκήνιο, προκάλεσε ποικίλλα σχόλια (όχι απαραιτήτως όλα θετικά) και κατάφερε να φτάσει μέχρι τα Oscar!
«Είναι πάρα πολύ δύσκολο να βρεις τι να πεις σε μια τέτοια περίπτωση. Δεν ξέρω ακριβώς πως νιώθω. Είμαι σίγουρα ξαφνιασμένος και χαρούμενος. Σκέφτομαι τους συνεργάτες μου και είμαι περήφανος. Δεν ξέρω τι άλλο. Ίσως αυτό να μη μοιάζει πολύ με επίσημη δήλωση, αλλά είναι» αναφέρει ο ίδιος ο Γιώργος Λάνθιμος λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητας του Κυνόδοντα για Oscar Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
''Eυφυής, πνευματώδης δημιουργία, μια αυθεντική πρωτοτυπία – και μία από τις πιο σκοτεινές, άβολες και παράξενες ταινίες της χρονιάς!'' γράφουν οι Times για τον ''Κυνόδοντα'' και η Liberation προσθέτει... ''O Κυνόδοντας, δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του Λάνθιμου, δίνει καινούριο αίμα στον ελληνικό κινηματογράφο…Σαρκαστικό... αποστασιοποιημένο... είναι το χρονικό του καθημερινού φασισμού. Με πολύ σύγχρονη φωτογραφία και επιθετικό ύφος ο Λάνθιμος είναι ένας κινηματογραφιστής που καταφέρνει και σε καθηλώνει…''
Είναι μόνο μερικές από τις ενθουσιώδεις κριτικές που θα λάβει ο Γιώργος Λάνθιμος για την ταινία του από τα μεγαλύτερα και πλέον έγκυρα έντυπα του κόσμου. Πολλοί τον θεωρούσαν άγνωστο, όταν έφτανε στις Κάννες για να διαγωνιστεί με τον ''Κυνόδοντα'' στο πλέον ενδιαφέρον τμήμα του Φεστιβάλ ''Ένα κάποιο βλέμμα''. Δεν ήταν όμως... Είχε ήδη φροντίσει να δώσει τα διαπιστευτήριά του με την ''Κινέττα'', την δεύτερη (αλλά ουσιαστικά πρώτη προσωπική) ταινία του μεγάλου μήκους, που είχε πάρει το εισιτήριο για το Βερολίνο και είχε προκαλέσει αίσθηση σε σειρά διεθνών φεστιβάλ.
Όταν ο 35χρονος τότε Λάνθιμος φτάνει στις Κάννες είναι ήδη γνωστός στους κινηματογραφικούς κύκλους. Φυσικά αυτό δε συνεπάγεται και τη βράβευσή του. ''Κάθε μέρα που περνούσε ήταν και μια ευχάριστη έκπληξη για την ταινία. Η εξαιρετική υποδοχή και η αντίδραση του κοινού κατά τη διάρκεια της προβολής, οι πολύ καλές κριτικές από όλα τα μέρη του κόσμου και, τέλος, τα βραβεία, τα οποία για καιρό μετά προσπαθούσα ακόμη να συνειδητοποιήσω!'' δηλώνει σε συνέντευξή του στο Αθηνόραμα και τον Χρήστο Μήτση, λίγους μήνες μετά τον θρίαμβο στις Κάννες.
Κι όμως η επαγγελματική διαδρομή του Γιώργου Λάνθιμου στον χώρο δε μαρτυρούσε εξαρχής αυτή την πορεία. Όταν το 2000 πρωτοεμφανίζεται κινηματογραφικά σαν δημιουργός συν-σκηνοθετώντας με τον Λάκη Λαζόπουλο το ''Ο καλύτερος μου φίλος'' λίγοι του δίνουν σημασία... Το όνομά του επισκιάζεται από αυτό του Λάκη, ενώ η ταινία λίγο διαφέρει από μία ''εμπορική'' ταινία ενός ''εμπορικού'' δημιουργού.
''Είχα δουλέψει κάποιον καιρό ως βοηθός στους «10 Μικρούς Μήτσους» και όταν χρειάστηκε ο Λαζόπουλος κάποιον να αναλάβει το τεχνικό κινηματογραφικό κομμάτι της ταινίας του, μου το πρότεινε γνωρίζοντας τη μέχρι τότε δουλειά μου στη διαφήμιση.'' εξηγεί ο Λάνθιμος, που κερδίζει γνώση και εμπειρία από τα γυρίσματα της ταινίας.
Ηδη έχει δοκιμάσει με επιτυχία τις δυνάμεις του στη διαφήμιση και σε μερικά video clips. Άλλωστε είναι ο άνθρωπος που κρύβεται πίσω από την οπτικοποιημένη έκδοση του ''Άντεξα'' του Σάκη Ρουβά, αλλά και πολλά διαφημιστικά σποτς της Aegean, της Nova, της Emporiki...
Θα μπορούσε λοιπόν να ισχυριστεί κανείς ότι μάλλον παθαίνει μετάλλαξη όταν γυρίζει την πρώτη του, ολοκληρωμένη, προσωπική ταινία το 2005, την ''Κινέττα'', η οποία κινείται στα ίδια μονοπάτια με τον ''Κυνόδοντα'' όσον αφορά την αισθητική και το ύφος της.
Κι όμως... Είναι ο ίδιος άνθρωπος κι αρκεί να κοιτάξεις λίγο καλύτερα το βιογραφικό του. Διότι όσο οι διαφημίσεις και τα video clips του χαρίζουν τεχνική γνώση και χρήματα, τόσο η ενασχόλησή του με το θέατρο και τον χορό αποκαλύπτει την άλλη του πλευρά.
''Η «Κινέττα» είναι η πρώτη προσωπική μου ταινία. Άρα πριν από αυτήν δεν υπήρχε δείγμα ύφους, παρά μόνο ίσως στο θέατρο, όπου είχα κάνει προσωπική δουλειά η οποία έχει σε κάποιο βαθμό συνάφεια με τη συνέχειά μου.'' εξηγεί και δεν έχει κανείς παρά να ανατρέξει στη συνεργασία του με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου και την Ομάδα Εδάφους, καθώς και στις θεατρικές του δουλειές στο Αμόρε και στο Πόρτα (''Διαδικασίες Διακανονισμού Διαφορών'' του Δημήτρη Δημητριάδη και ''Blaubart'' της Dea Loher). Ναι, οι θεατρικές του δουλειές έχουν όντως αισθητική συνάφεια με την Κινέττα και αργότερα με τον Κυνόδοντα...
''Προσπαθώ να κάνω τις ταινίες ανοιχτές. Δεν θέλω να στα δείξω στη μούρη ή να σου πω πως αυτό είναι καλό ή το άλλο είναι κακό. Αποφεύγω να διαμορφώσω τις αντιλήψεις και τις απόψεις των θεατών.'' δηλώνει αποκρυπτογραφώντας τις προθέσεις του για τα δύο κινηματογραφικά του πονήματα.
Θαυμαστής του Ρομπέρ Μπρεσόν, του Κασαβέτη και του Αντονιόνι ο Γιώργος Λάνθιμος καταφέρνει να συνδυάσει στο σινεμά του δύο πολύτιμα στοιχεία της έβδομης τέχνης: τη σκεπτόμενη ματιά με την άριστη τεχνική γνώση.
''Οι Έλληνες σκηνοθέτες που μου αρέσουν είναι ο Δαμιανός και ο Παπατάκης. Όταν είδα τους ''Βοσκούς της Συμφοράς'', είχα μείνει κανονικά, δεν πίστευα πως υπήρχε τέτοια ταινία που να βγήκε από τη χώρα μας και τόσα χρόνια πριν. Η ''Ευδοκία'' και το ''Μέχρι το πλοίο'' είναι αριστουργήματα του παγκόσμιου σινεμά, όχι μόνο του ελληνικού.'' δηλώνει στη Lifo και τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο την εποχή που ο ''Κυνόδοντας'' κάνει πρεμιέρα στις ελληνικές αίθουσες προκαλώντας ουρές στους κινηματογράφους.
Τότε κανείς ακόμα δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα έφτανε στα Oscar. Και μπορεί ο Γιώργος Λάνθιμος να έχει ήδη πάρει την έγκριση του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου για την νέα του ταινία με τίτλο ''Άλπεις'' και ηρωίδα μία νυχτερινή νοσηλεύτρια που προσφέρεται σε ανθρώπους που έχουν χάσει αγαπημένα τους πρόσωπα να αντικαθιστά, έναντι χρηματικής αμοιβής,τους νεκρούς στις καθημερινές σχέσεις τους με τους συγγενείς, όμως είναι ολοφάνερο ότι με την παρουσία του στα Oscar ο Γιώργος Λάνθιμος ανοίγει τα φτερά του για το εξωτερικό.
''Σαφώς και με ενδιαφέρει να κάνω ταινία στο εξωτερικό, δεν μπορώ να αγνοήσω την ευκαιρία που μου δίνεται να κάνω πράγματα αλλού με καλύτερες συνθήκες. Αλλά πάντα κρατώντας και το κομμάτι να κάνω και τα δικά μου πράγματα, πιθανότατα στην Ελλάδα ή την Ευρώπη, διατηρώντας τον έλεγχο. Το θέμα είναι να διαφυλάξω αυτό που θέλω να κάνω και να μην παρασυρθώ. Ακόμη και στην Ευρώπη είναι εύκολο να χάσεις τον έλεγχο. Σημασία έχει να γίνεται πιο αξιοπρεπώς η δουλειά από ό,τι τώρα, που φτύνουμε αίμα. Θέλω να πω πως θα μου άρεσε να κάνω και μια εμπορική ταινία που φυσικά θα με ενδιέφερε, αλλιώς δεν έχει νόημα, αν δεν βάλεις και την προσωπικότητά σου μέσα. Κάνω και 10 διαφημιστικά αντί να χάσω τον χρόνο μου με κάτι που δεν μου λέει τίποτε, δεν έχω πρόβλημα.''...
Τώρα ο δρόμος είναι ανοιχτός... Αλλά πριν απ' όλα, ραντεβού στα Oscar!
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου